Thống kê sau mấy đợt khám sức khỏe cho nhiều công ty ở TP HCM cho thấy số phụ nữ hãy còn rất trẻ, có người chưa quá 25 tuổi, không chỉ rối loạn kinh nguyệt mà thậm chí bặt kinh!, đang chiếm tỷ lệ rất đáng ngại. Bên cạnh tình trạng đường kinh cứ như ngọn đèn trước gió thưa dần rồi tắt, nạn nhân còn khổ tâm vì nhiều triệu chứng chẳng khác nào hội chứng mãn kinh như đổ mồ hôi trộm, chóng mặt, nhức đầu, nóng bừng mặt, nổi mụn, rụng tóc…

Đây lại không là phát hiện gì mới mẻ ở nước mình. Chuyên gia ngành phụ khoa ở nhiều nước phương Tây đã từ lâu lên tiếng cảnh báo về tình trạng phụ nữ trẻ, đặc biệt là cư dân trong thành phố lớn, mãn kinh quá sớm. Xét nghiệm về nội tiết tố cho thấy hàm lượng progesteron trong máu của các đối tượng này rất thấp, trong nhiều trường hợp còn tệ hơn nhiều bà ở độ tuổi… 60! Tại sao lại nghịch lý như thế?!

Các nhà nghiên cứu ở đại học Vienne sau khi hợp tác với một số thầy thuốc đầu ngành phụ khoa ở Hoa Kỳ và Ý đã tìm ra đáp án. Theo họ, đó chỉ là hội chứng “mãn kinh giả”, dù là bệnh nhân bệnh thiệt tình, xuất phát từ nếp sinh hoạt mất quân bình giữa nghỉ ngơi và làm việc, hoặc thường hơn nữa, do stress! Các thầy thuốc ở Áo đã quả quyết hội chứng này sở dĩ xuất hiện là do ảnh hưởng của một số yếu tố như:

• Khuynh hướng chơi thể thao quá thường và quá nhiều khiến cơ thể chẳng khác nào thường xuyên bị đặt dưới áp lực của stress
• Các loại nội tiết tố tham sân si như adrenalin, dopamin hình thành từ cảm giác “hăng máu” trong lúc ăn thua khi đó phong bế hoạt động của buồng trứng. Tình trạng bệnh lý này do đó được đặc tên là “hội chứng mãn kinh quá sớm do căng thẳng”.
• Thói quen làm việc suốt ngày trong phòng làm việc đóng kín dưới ánh đèn điện thay vì ánh sáng mặt trời và trước kích ứng nhấp nháy của màn hình máy vi tính. Nếu gặp thêm môi trường ô nhiễm vì khói thuốc lá thì bệnh càng dễ phát tán. Vì thiếu ánh sáng mặt trời, thiếu dưỡng khí nên hệ thần kinh diễn dịch sai về kích ứng ngày hay đêm. Cơ thể khi đó sản xuất một loại nội tiết tố mang tên melatonin. Chất này cũng ức chế chức năng của tuyến yên và buồng trứng với hậu quả là nội tiết tố progesteron bị triệt tiêu. Hội chứng này được vì thế được đặt tên là “hội chứng mãn kinh quá sớm do ánh sáng nhân tạo”.

Tả nghe ghê nhưng giải pháp lại không quá phức tạp. Muốn phòng ngừa tình trạng thiếu nữ về vườn quá sớm thường khi chỉ cần:

• Tránh hoạt động thể dục thể thao thái quá, nhất là với các thể dạng thuộc loại đòi ăn thua đủ. Thay vào đó là các hình thức tuy cũng vận động nhưng đi kèm với thư giãn như yoga, thái cực quyền, dưỡng sinh… để hóa giải stress.
• Giảm thiểu hậu quả của chuyện làm việc trong phòng đóng kín cửa bằng cách bước ra ngoài trời mỗi khi có dịp giải lao. Tất nhiên đừng quên trở về làm việc.
• Chọn chế độ dinh dưỡng cung ứng nhiều sinh tố D, nghĩa là nhiều rau cải, nấm, cá biển và ít thịt. Nhưng đừng quên, ít khác xa với không có.

Nói phải nói cho rõ. Các biện pháp nêu trên chỉ hữu ích nếu chưa… tắt kinh quá lâu! Trong mọi trường hợp, đối tượng hãy còn quá trẻ nhưng bỗng bặt kinh nên tìm đến thầy thuốc, càng sớm càng tốt. Việc điều trị với dược thảo có tác dụng điều kinh là hoàn toàn khả thi. Đừng thờ ơ nhưng cũng đừng hốt hoảng. Nhất là đừng phỏng đoán theo kiểu tự kỷ ám thị là  “chắc không có gì trầm trọng” rồi chuyện nhỏ xé dần ra to một cách oan uổng.

Bác sĩ Lương Lễ Hoàng.