Đái tháo đường (hay còn gọi là tiểu đường) là một hội chứng có đặc tính biểu hiện bằng tăng đường máu, do hậu quả của việc mất hoàn toàn Insulin hoặc là do có liên tưởng đến sự suy yếu trong bài tiết và vận hành của Insulin.

Sau đây là một số biến chứng của bệnh đái tháo đường nếu không được chữa trị kịp thời

1. Hư răng

Bệnh này dễ gây đau nứơu răng do đóng vôi, và nhiễm trùng. Miệng lưỡi hay khô và hôi miệng. bệnh nhân phải khám răng định kỳ thường thường, đánh răng cho kỹ và nhất là không hút thuốc lá.

2. Hư mắt (diabetic retinopa-thy)

Mắt mờ chưa chắc là đã cần thay kiếng, nhưng rất là do đường trong máu quá cao vào khi đó. Hạ lượng đường trong máu xuống có thể giúp thị lực khá ngay. Những mạch máu nhỏ dễ nghẽn và bị bể trong lòng mắt (retina) là nguyên do chính gây ra mù lòa tại Mỹ. chúng mình nên chú ý những triệu chứng như là mắt mờ, thấy chấm đen trước mặt, đau mắt, nhìn thấy cái gì cũng hai hình cả, đèn chớp chớp trước mắt (flashing lights), hay không nhìn thấy những hai phía cùng với. Những người mắc bệnh tiểu đường cũng hay dễ bị cườm nước (glaucoma) và cườm khô (cataract). Những năm đầu vừa mới bị đái tháo đường thì thường không có triệu chứng, nhưng chúng ta cũng phải đi chuẩn đoán mắt chí ít mỗi năm một lần để bác sĩ phát hiện sớm những thay đổi trong retina và chữa trị cho đúng cách.

3. Hư thận (diabetic nephropa-thy)

tiểu đường là một trong những vì lý do gì chính làm hư thận tại Mỹ, với khoảng 4000 trường hợp ở GĐ cuối (end stage renal disease) được phát hiện mỗi năm. tiểu đường loại 1 chóng bị hư thận hơn loại 2. Ðuờng lưu thông cao trong máu lâu ngày sẽ làm hư những mạch máu nhỏ, dẫn đến hư thận. Khi thận bị hư hoàn toàn người mắc bệnh sẽ cảm thấy rất mệt mỏi, người bị phù, khó thở, mê sảng vào giai đoạn cuối vì do thận không lọc nước giải và các chất độc và dơ trong máu do cơ thể phát ra. Áp huyết sẽ lên cao. Một khi thận bị hư hại hoàn toàn chỉ còn cách độc nhất để duy trì tính mệnh là dùng máy lọc thận (dialysis). Thử nước giải đo microalbumin thường thường hàng năm sẽ giúp bác sĩ phát hiện sớm để kịp thời chữa trị làm cho thận hư chậm lại. Dùng thuốc để giữ cho lượng đường luôn luôn càng gần mức thông thường, giữ áp huyết cho dưới 130/80, ăn uống bớt chất đạm và ăn nhạt là điều tối cần thiết để bảo tàng tác dụng thận.

4. Tai biến huyết mạch

bệnh nhân rất dễ bị chứng nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não làm bán thân bất toại phần lớn là do bị bệnh mỡ cùng với áp huyết cao mà người mắc bệnh đái tháo đường hay gặp phải. Thống kê cho thấy là 65% tử vong ở người bệnh tiểu đường là do tai biến huyết quản mà ra. lí do chính là mỡ, đường lâu ngày làm nghẽn và cứng các động mạch làm cho máu không lưu thông tới được các bộ phận cần thiết. người bệnh phải chú ý đến những triệu chứng như là khó thở, mệt, đổ mồ hôi, đau ngực khi làm việc hơi nặng. Bàn chân lạnh tím, hay đau bắp vế chân khi đi bộ, mất lông chân là những triệu chứng nghẽn mạch dẫn máu về chân. Kiềm giữ lượng đường ở mức tốt (hba1c dưới 7%) sẽ giúp giảm tyœ lệ nguy cơ biến chứng. thể thao hay thể thao thường thường, tránh béo phì, uống thuốc chống mỡ cao, hạ áp huyết, không hút thuốc, uống một viên Aspirin 81 mg mỗi ngày.

5. Ðau hệ thống thần kinh (diabetic neuropathy) gồm có 2 loại:

Peripheral neuropathy: tiểu đường càng lâu thì càng dễ bị, thường ảnh hưởng nhiều nhất ở phía dưới chân, gây đau nhức từ đầu gối trở xuống bàn chân vào buổi đêm, như kiến bò hay kim đâm, hay tê hẳn, có khả năng đau ở bàn tay. bắp cơ bị teo,yếu dần, khó cử động. Mắt cũng có khả năng bị bại liệt. Vì do tê, mất cảm giác, nên người mắc bệnh dễ bị lở loét dưới bàn chân do đi đạp phải vật nhọn hoặc cọ sát bởi đôi giầy chật, rồi từ đó gây nhiễm trùng và bị cưa chân. bệnh nhân cần phải kiểm soát bàn chân mỗi tối trước khi đi ngủ, mặc quần ống cho thoaœi mái và nên tham khảo với bác sĩ gia đình hoặc lương y Bộ Khoa (podiatrist) nếu có triệu chứng gì khác lạ.

Autonomic neuropathy: người bệnh sẽ bị xáo trộn nhịp tim, huyết áp chạy không đúng gây ra chứng chóng mặt (postural hypotension), ỉa chảy táo bón bất thường, buồn nôn mửa, đi tiểu khó khăn, khô âm đạo và nhất là bị chứng liệt dương. người bệnh liệt dương bây giờ đỡ khổ hơn lúc trước nhiều, vì có thuốc chữa trị khá an toàn. Nên tham khảo với bác sĩ.

6. Ðau chân (foot problems)

Hội chứng đau chân rất là thông thường ở bệnh đái tháo đường do huyết mạch không lưu thông và giây thần kinh hư (diabetic neu-ropathy), rồi từ đó gây ra lở loét (ulcer) dưới bàn chân và làm hư thối (gangrene). chúng ta phải chú ý nếu vết thương nhỏ nơi chân không lành. Nếu để tới GĐ gangrene thì chỉ còn cách là cưa chân để chặn đứng lại sự nhiễm trùng. người mắc bệnh cũng hay bị nấm dưới chân (athlete foot) làm ngứa ngáy, bực tức, nấm trong móng chân làm đau ngón chân và có thể bị mất móng chân. Khô da chân, hay chai da dưới bàn chân (corns, calluses) cũng dễ gây ra lở loét mà chúng ta cũng cần phải chú ý. Nếu chúng ta bị đái tháo đường thì mỗi khi đi lương y nên cởi hết vớ giày ra để khám. Chớ nên đi chân không ngoài đường, bãi biển, trong vườn, dễ bị cắt đứt da khi đạp phải vật nhọn vì cảm giác không còn, gây ra nhiễm trùng. Nên mang giầy tốt, khít khịt, tắm rửa chùi khô bàn chân, thị sát bàn chân mỗi ngày là những điều phải làm để tránh hậu quả. Cũng phải thường thường gặp thầy thuốc chuyên Khoa để được khám và chữa trị cho kĩ càng.

7. Ðường quá cao (Hyperglycemic hyperosmolar non ketotic coma)

Là một hội chứng hay gặp phải ở người già trên 60, đái tháo đường loại 2 mà đang bị một bệnh gì khác như nhiễm trùng đường tiểu, viêm phổi, bị stress, bệnh tim, chảy máu ruột, hư thận, đột quỵ. người bệnh sẽ khát nước và đi đấy rất nhiều trước khi trở nặng vào nhà thương, sẽ đê mê vì thiếu nước nặng, lượng đường trong máu lên tới cả ngàn. Trường hợp này có thể nghiêm trọng đến tính mạng nếu không vào nhà thương kịp. tiểu đường loại 1 cũng có hội chứng giống như (diabetic ketoacido-sis) gặp phải ở những ai không cẩn trọng trong kết quả ăn uống, chích thuốc Insulin không đúng cách, sai liều hoặc không chích hoặc đang bị một bệnh nào khác làm cho cơ thể không đủ insulin dù vẫn chích cùng liều như mọi lần. người bệnh thường là giới trẻ, sẽ ói mửa, đau bụng, khát nước và đi đấy, xuống cân do mất nước, bị hôn mê. Ðường trong máu sẽ lên tới vài trăm (400-600), có ketones trong máu và nước tiểu. Cả hai trường hợp trên đều phải vô nhà thương để tiếp nước, chích insulin và tìm chữa bệnh đi kèm.

8. Ðường quá thấp (hypo-glycemia, dưới 70 mg/dl)

Thường xảy ra ở những ai bỏ bữa ăn, ăn xái giờ mà vẫn uống thuốc hoặc chích insulin, tập thể dục quá độ hôm đó, hay uống rượu hơi nhiều. người mắc bệnh sẽ đột nhiên như muốn xỉu, nhức đầu, tay chân bủn rủn, toát mồ hôi lạnh, hoa mắt, có thể té mê man, giựt kinh phong. Nếu còn tỉnh táo để uống một ly nước cam hay ăn một miếng bánh thì sẽ khỏe lại ngay. Người bệnh tiểu đừơng, nhất là những ai phải dùng insulin thì lúc nào cũng nên có một miếng bánh, cục kẹo, trái cây trong cặp hoặc trong xe để ăn liền khi gặp trường hợp trên. người bệnh cũng nên có một thuốc chích gọi là glucagon để sẵn ở nhà, phòng ngừa trường hợp bị hôn mê không biết trời trăng để ngậm kẹo, thì người nhà sẽ dùng thuốc này chích để cho lượng đường lên hoả tốc, hầu cứu sống họ. Nếu đường thấp hay xảy ra thường thường thì nên cho lương y biết để điều chỉnh lại thuốc hay gặp nhà dưỡng chất để được cố vấn về cách ăn uống.

9. Bệnh ngoài da

Người bệnh dễ bị da khô do mất nước vì đi tiểu nhiều, ít mồ hôi vì đau giây thần kinh đặc biệt là mồ hôi nơi chân. Da bị ngứa ngáy làm người mắc bệnh gãi, rách da và từ đó làm nhiễm trùng, gây mụn nhọt. bệnh nhân mập mạp thường hay bị nấm chỗ háng, nách và dưới vú nếu là phụ nữ. Da bị nấm sẽ đỏ rát, có mụn nước, xót xa, ngứa ngáy rất là khó chịu (candidiasis). chúng mình phải để ý làn da nhất là ở phía dưới chân luôn luôn, xem xét những chỗ bị đỏ, đổi màu, mọc mụt nước làm ngứa ngáy, đều gây nhiễm trùng.

Tiến triển của bệnh

Tiểu đường có hai loại biến chứng là biến chứng cấp tính và kinh niên:

Biến chứng cấp tính:

Là những biến chứng xảy ra đột ngột, diễn biến nhanh, dễ đe doạ mạng sống của bệnh nhân nếu không được cấp cứu kịp thời.

Biến chứng hạ đường huyết máu:

Là biến chứng hay gặp do bệnh nhân thực hành chế độ ăn quá khắt khe hoặc do dùng thuốc quá liều. Để dự phòng biến chứng này, người bệnh cần thực hành trọn vẹn các chỉ dẫn của thày thuốc, không nên tiêm Insulin tác dụng nhanh vào buổi đêm, tránh thay đối đột ngột trong thường dùng thuốc. người bệnh nên có bữa ăn phụ trước khi đỉ ngủ và luôn mang theo mình y bạ hoặc thẻ có ghi rõ họ tên, căn bệnh, thuốc đang sử dụng để đề phòng khi có hôn mê sẽ có thông tin phục vụ cho việc cấp cứu. Những triệu chứng báo trước của hôn mê hạ đường máu là bệnh nhân có cảm giác cồn, vã mồ hôi, bủn nhủn chân tay…

Nhiễm toan xê tôn và hôn mêm do nhiễm toan xê tôn:

Là tình trạng nhiễm độc do máu bị toan hoá vì tăng nồng độ acid axetic, thường thấy ở người đái đường tuýp 1, đây là tác phẩm của những chuyển hoá dở dang do thiếu Insulin gây ra. lí do chính dẫn đễn hôn mê do nhiễm toan xêtôn là do bệnh nhân tự tiện giảm liều Insulin và không thực hiện chế độ ăn kiêng. Những triệu chứng báo trước có nhiễm toan xêtôn là chán ăn, khát và uồng nhiều hơn, lượng nước tiểu nhiều hơn ngày thường, rát họng, đau đầu, đau bụng, đỏ da, đại tiện phân nát hoặc lỏng và đi nhiều lần trong ngày.

Cách phòng tránh tốt nhất là biết tự kiểm tra, bám sát bệnh, thực hành đùng chế độ chữa trị, sinh hoạt và không tụ ý thay đổi liều Insulin đang dùng.

Hôn mê do tăng đường máu hay hôn mê tăng áp lực thẩm thấu:

Phổ biến ở người đái đường tuýp 2 thể béo. lí do do dùng thuốc không đủ liều, đồ ăn có nhiều đường, chần thương ý thức, không tập luyện…

Những triệu chứng báo trước: khát nhiều gây uống nhiều nước hơn thông thường. Đói nhiều hơn bình thường. Da khô hoặc có cảm giác ngứa không rõ nguyên nhân. mỏi mệt hoặc ngủ nhiều hơn bình thường.

Cách phòng tránh hôn mê do tăng đường máu hay hôn mê tăng áp lực thẩm thấu là thực hành chế độ ăn uống, chế độ tập luyện, sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sỹ, khàm bệnh theo định kỳ đẻ điều chỉnh liều thuốc sử dụng.

Biến chứng mạn tính

Người bị tiểu đường phổ biến những biến chứng mạn tính nguy kịch sau:

Bệnh lý huyết quản lớn:

Tiểu đường thúc đẩy tiến trình vữa xơ động mạch tiến triển nhanh; tăng hiện tượng tắc mạch do huyết khối; tổn thương mạch vành gây nhồi máu cơ tim, thương tổn huyết mạch não gây đột quỵ, thương tổn huyết quản ngoại vi mà hay gặp nhất là mạch máu chi dưới; gây hoại tử dẫn đến cắt cụt chi.

Thương tổn mạch máu nhỏ:

Thương tổn võng mạc gây mù loà, thương tổn tiểu cầu thận gây suy thận, thương tổn các dây thần kinh với dấu hiệu bệnh thần kinh cảm giác, vận động và tự chủ.

• Là cơ địa thuận lợi cho bệnh nhiễm trùng phát triển
• Gây bất lực tình dục hoặc các rối loạn tình dục khác

Cách phòng ngừa tốt nhất các biến chứng mạn tính là quản lý tốt nồng độ đường máu, luôn giữ nộng độ đường máu ở mức thông thường. Nên khám bệnh theo định kỳ để phát hiện sớm các biến chứng nếu có. Cần thực hiện tốt lời khuyên của thày thuốc.

Theo Suckhoe365